- अविरत वाटचाल न्यूज नेटवर्क
- नवी मुंबई, 1 ऑक्टोबर 2023
भारतीय अंतराळ संशोधन संस्था इस्त्रोची गगनयान ही एक महत्त्वाकांक्षी मोहिम आहे. या मोहीमेतंर्गत विविध चाचण्या सध्या सुरू आहेत. गगनयान पात्रता आणि 22 टन प्रणोद अहर्तेसाठी सीई20 ई 13 इंजिनने गरम चाचणी (हॉट टेस्ट) करण्यात आली असून ही चाचणी झाली आहे. लिक्विड प्रोपल्शन सिस्टम्स सेंटर (एलपीएससी ), वालियामाला यांनी विकसित केलेल्या इंजिनची इस्रोच्या प्रोपल्शन कॉम्प्लेक्स , महेंद्रगिरी येथे 22 सप्टेंबर रोजी चाचणी घेण्यात आली.
सीई 20 इंजिन हा एक महत्त्वाचा घटक आहे जो क्रायोजेनिक अप्पर स्टेज चे पॉवरहाऊस म्हणून काम करतो जो टॅन BM3 वाहनाच्या वरच्या टप्प्याला शक्ती देण्यासाठी जबाबदार आहे. चांद्रयान-2, चांद्रयान-3 आणि दोन व्यावसायिक वनवेब मोहिमांसह सलग सहा एलव्हीएम3 मोहिमांमध्ये 19 टन थ्रस्ट लेव्हलवर यशस्वीपणे कार्य करून याने आपली क्षमता प्रदर्शित केली आहे.
एलव्हीएम 3 वाहनाची पेलोड क्षमता वाढवण्यासाठी, इस्रो सीई 20 इंजिनमध्ये सुधारणा करून अत्याधुनिक करत आहे. वरच्या क्रायोजेनिक स्टेजचे रूपांतर पुढील टप्प्यात करण्यासाठी वाढीव प्रणोदक लोडिंग क्षमतेसह केले जात आहे, आणि इंजिन 22 टन उच्च थ्रस्ट पातळीवर काम करण्यासाठी त्यामध्ये सुधारणा केली जात आहे. महत्त्वाच्या मोहिमेसाठी इंजिनची तत्परता ठरवण्यासाठी जमिनीवरील गरम चाचण्यांची मालिका आवश्यक मानली गेली. ई13 नावाचे सीई20 इंजिन हार्डवेअर, गगनयान पात्रता आणि 22 टन थ्रस्ट लेव्हल ऑपरेशन या दोन्हीसाठी निवडले गेले.
22-टन थ्रस्ट क्षमता प्राप्त करण्यासाठी इंजिन ट्यूनिंगवर केंद्रित चाचणी, 50 सेकंदांच्या कालावधीसाठी यशस्वीरित्या आयोजित केली गेली. या प्रारंभिक चाचणीने नंतरच्या चाचण्यांसाठी मार्ग सुकर केला. टी 13 इंजिनने प्रभावी 720 सेकंदांसाठी निर्दोषपणे कार्य केले. या चाचणीने इंजिनची विश्वासार्हता आणि स्थिरता दर्शविली.
ही तिसरी हॉट चाचणी, ई13 एचटी -03, गगनयान कार्यक्रमासाठी सीई 20 इंजिन पात्रता पूर्ण करण्याचा एक महत्त्वाचा क्षण होता. ही चाचणी 22 सप्टेंबर 2023 रोजी महेंद्रगिरी येथील अत्याधुनिक चाचणी सुविधेवर घेण्यात आली. या चाचणी दरम्यान, सीई 20 इंजिन 670 सेकंदांच्या कालावधीसाठी प्रतिष्ठित 22 टन थ्रस्ट लेव्हलवर कार्यरत होते. इंजिन आणि चाचणी सुविधेने सर्व कार्यप्रदर्शन मापदंडांची पूर्तता करून उत्तम कामगिरी केली. ई13 एचटी -03 ची यशस्वी पूर्तता गगनयान कार्यक्रमासाठी कठोर चाचणी आणि सीई 20 इंजिनच्या तयारीचा कळस आहे. सर्व आवश्यक चाचण्या पूर्ण केल्यावर, सीई 20 इंजिन आता गगनयान मोहिमेच्या भविष्यातील प्रयत्नांसाठी सज्ज आहे.
गगनयान मोहिमेंतर्गत एका 3 टन कॅप्सूलमधून तीन सदस्यांना पृथ्वीच्या खालच्या कक्षेत अंतराळात पाठविण्यात येणार आहे. पृथ्वीपासून 400 किलोमीटरच्या कक्षेत या तीन अंतराळवीरांना पाठविण्यात येणार आहे. क्रू मॉडेलमध्ये हे तीन अंतराळवीर असतील. या मॉडेलची आतली बाजू धातूची आणि बाहेरील बाजू थर्मलच्या संरक्षण प्रणालीची बनविण्यात आली आहे. भारतीय हवाई दलाने यासाठी तीन सदस्यांची निवड केली आहे. तीन दिवसांच्या या मोहिमेनंतर 400 किलोमीटरच्या कक्षेतून पुन्हा पृथ्वीवर आणले जाणार आहे. ते एका विशिष्ठ कॅप्सूलमधून समुद्रामध्ये उतरवले जातील.
========================================================
========================================================
